perpetual fear
corona edition
this page in English
zie ook het hoofdartikel over de serie perpetual fear
De pest is een epidemische, soms pandemische ziekte die met name in de vroegchristelijke tijd en de veertiende eeuw bijzonder hard toesloeg in Europa. De Zwarte Dood van 1347–51 kostte waarschijnlijk een derde van alle Europeanen het leven, maar ook in latere eeuwen waren er verschrikkelijke uitbraken in met name Amsterdam, Londen en Marseilles. De laatste grote Europese pestepidemie was in de Provence in 1720–22.
In de middeleeuwen werd een uitbraak algemeen opgevat als een straf van God, gewoonlijk voor de in alle tijden gevoelde toename van algehele zondigheid. Pogingen om deze collectieve straf ook collectief af te wenden, zoals de flagellanten die op het ritme van zweepslagen van stad tot stad trokken, werkten uiteraard averechts. Voor de minder geëngageerde gelovige resteerde er de voorspraak van een heilige, en vanaf de veertiende eeuw ontstond dan ook een cultus rond een zeer groot aantal pestheiligen.
Een bijzondere groep hierbinnen zijn de zogenaamde Noodhelpers, een ook collectief aanbeden verzameling van veertien heiligen, waarop Christina de Vos zeven jaar geleden de eerste werken van haar serie perpetual fear heeft gebaseerd. Indertijd leek haar eigen leven vol onzekerheid, verwarring, onbestemdheid en ongemak, maar nu er een nieuwe pest door de wereld waart, wordt dat wereldwijd door bijna iedereen ervaren. Daarom kreeg perpetual fear een erfenis, een miniserie van vijftien werken op briefkaartformaat: vijf vrouwelijke en vijf mannelijke pestheiligen, en vijf met deze heiligen geassocieerde dieren.
De corona-editie van perpetual fear kwam tot stand door een initiatief van het CBK Zeeland, dat sinds de lockdown werken online te koop aanbiedt voor de vaste prijs van 100 euro. Van Christina zijn alleen nog de heiligen Adrianus (coronaboy III), Rochus (IV) en de beer van Sint-Elooy (pestbeest V) niet verkocht. Al deze werken zijn op briefkaartformaat (14,8 x 10,5 cm), in gemengde techniek op papier, en worden zonder verzendkosten per post bij de koper thuisbezorgd.
|
miss corona
miss corona I
Sint-Barbara van Nicomedië
late derde eeuw, naamdag 4 december
Barbara behoort met Margaretha en Catharina (miss corona II & V) tot de Drie Heilige Maagden, een trio dat de kern is van de Veertien Noodhelpers, de groep pestheiligen waarmee de serie perpetual fear begon. Barbara was een tot het christendom bekeerde dochter van een Romeinse edelman, die haar, om haar te vrijwaren van de blikken van amoureuze jongemannen, in een toren liet opsluiten. Zij ontsnapte op wonderbaarlijke wijze, maar werd verraden en door haar vader onthoofd (hij werd ter plekke door de bliksem getroffen). De voorspraak van de Heilige Barbara beschermt onder meer tegen brand, bliksem en plotselinge dood (zonder de laatste sacramenten te hebben ontvangen), en zij is de beschermheilige van vele gevaarlijke beroepen.
miss corona II
Sint-Margaretha van Antiochië
late derde eeuw, naamdag 20 juli
Margaretha was een christelijke herderin uit de Romeinse tijd. Op zoek naar een weggelopen schaap liep zij de stad in, waar het oog van de stadsprefect op haar viel. Hij deed haar een huwelijksaanzoek, op voorwaarde dat zij het christendom zou afzweren, maar dit weigerde zij. Margaretha werd opgesloten en in de gevangenis verorberd door de duivel die de vorm van een draak had aangenomen, maar met behulp van haar crucifix kon zij levend ontsnappen. Aldus is zij de patroonheilige van de vroedvrouwen, aangeroepen bij barensnood, en buikpijn in het algemeen. Uiteindelijk werd ook zij onthoofd (alweer stierf de beul ter plekke). Tevens is zij met de heiligen Michael en Catharina (miss corona V) een van de drie 'stemmen' van Jeanne d'Arc.
miss corona III
Sint-Maria Magdalena
eerste eeuw, naamdag 22 juli
Maria Magdalena is een van de zesendertig (!) beschermheiligen tegen onbekende ziekten, alsmede tegen oogziekten en de pest. Na de dood van Jezus preekte zij het christendom, werd vervolgd en vluchtte in een stuurloos schip, dat in Gallië aanlandde. Aldaar, in de buurt van Marseille, woonde zij tot haar dood onherkend in een grot. Haar cultus als berouwvolle zondares ontstond tegen de achtergrond van een pestepidemie in de laat-Romeinse tijd en sindsdien is collectieve inkeer als remedie tegen besmettelijke ziekten een stokpaardje van de christelijke kerk. Aan de andere kant is haar zondige verleden als verleidster (Jezus heeft maar liefst zeven duivels uit haar gedreven) nooit vergeten. Zo is zij niet alleen de patrones van berouwvolle zondaressen, maar ook van sekswerkers, kleermakers, kappers, kammenmakers en parfumisten.
miss corona IV
Sint-Gertrudis van Nijvel
ca. 628–ca. 659, naamdag 17 maart
Gertrudis was de dochter van een hofmeier, een voorvader van Karel de Grote. Haar moeder en zuster zijn eveneens heilig verklaard, en zij volgde haar moeder op als abdis van het klooster dat zij op ongeveer twaalfjarige leeftijd betrad en waar zij op op circa dertigjarige leeftijd overleed. Deze bepaald saaie biografie krijgt enigszins sjeu door een aantal wonderen, zoals degene waarin zij werd beproefd door de duivel die de gedaante had aangenomen van een muis. Haar gebeden, alsmede het water uit de bron en het brood uit de oven van het klooster, zouden muizen en ratten op de vlucht doen slaan. Door haar reputatie als bestrijder van ongedierte werd zij vanaf de jaren tachtig opnieuw enigszins populair als officieuze beschermheilige van katten.
miss corona V
Sint-Catharina van Alexandrië
ca. 287–ca. 305, naamdag 25 november
Catharina was de dochter van de Romeinse gouverneur van Alexandrië. Zoals het een van de Drie Heilige Maagden betaamt, wees zij een eigenlijk niet te weigeren huwelijksverzoek van een hooggeplaatste man af, vooral omdat het hier de keizer zelf betrof. Veertig filosofen probeerden haar te doen terugkeren tot het heidense geloof, maar in plaats daarvan bekeerde zij hen. De filosofen werden vervolgens allen levend verbrand, een lot dat ook haar wachtte, ware het niet dat het vuur miraculeus richting de beulen werd geblazen. Ook een poging om haar te breken op het rad werd door goddelijke interventie voorkomen (zij wordt gewoonlijk met het kapotte rad afgebeeld). Uiteindelijk werd ook zij onthoofd; de melk die uit haar hals vloeide, redde de stad van een pestepidemie.
|